Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) krijgt steeds meer bijval in de hedendaagse ondernemingen. De overheid en de publieke opinie verwachten immers steeds meer dat bedrijven hun verantwoordelijkheid opnemen, en verantwoording afleggen over hun manier van werken. Toch is het voor veel ondernemers niet duidelijk waar het om gaat bij MVO. Het is dan ook een ruim begrip, dat op vele manieren kan worden geïnterpreteerd. In dit artikel worden vijf kernbegrippen uit MVO toegelicht.
People, planet, profit
Elke onderneming is gericht op het realiseren van winst. Economische en financiële aspecten zijn dus heel belangrijk voor elke bedrijfsleider. Het gevaar bestaat erin dat men enkel oog heeft voor winstmaximalisatie, en vergeet op welke manier deze winst eigenlijk tot stand komt. De werknemers staan in voor de productie van goederen en diensten. Zijn zij niet tevreden, dan daalt de productiviteit en dus de winst van de onderneming. Werknemers kunnen aanzien worden als het sociaal kapitaal van de onderneming. Daarnaast zijn de natuurlijke hulpbronnen van groot belang voor elke onderneming. Zonder deze hulpbronnen is er geen productie, en dus geen winst. Worden de hulpbronnen schaars, dan stijgt hun prijs, en daalt de winst. Het natuurlijk kapitaal van de onderneming heeft dus ook een enorme invloed op de cijfers. Bij MVO is men zich bewust van de invloed tussen economische, ecologische en sociale aspecten, en vaak wordt dit aangeduid met de 3 P’s: people (sociale aspecten), planet (ecologische aspecten), profit (economische aspecten).
Duurzaamheid
Duurzaamheid, duurzame ontwikkeling, sustainability, de term wordt maar al te vaak in de mond genomen als men over MVO spreekt. Toch weten weinig mensen waar het concreet om gaat. Het is nochtans niet moeilijk te begrijpen: elke onderneming heeft, voor de productie van goederen en diensten, een aantal grondstoffen nodig: bijvoorbeeld hout, water, metalen, olie. Deze grondstoffen worden gratis ter beschikking gesteld door de aarde, maar ze zijn eindig. Dit wordt gekenmerkt door een schaarste van deze grondstoffen op de markt en bijgevolg een stijging van de prijzen. Hoe meer grondstoffen we gebruiken, hoe schaarser ze worden, en dus hoe duurder. Bovendien riskeren we alle grondstoffen op te gebruiken, waardoor er niet meer genoeg zal zijn om onze economie draaiende te houden. We moeten dus anders gaan produceren: minder olie-afhankelijk, minder vervuilend, minder verbruik van grondstoffen. Dit kan door efficiënter beheer van het productieproces, levenscyclusanalyse en technologische innovatie.
Stakeholders en MVO
De tijd dat een onderneming gericht was op winstmaximalisatie, en enkel verantwoording moest afleggen ten opzichte van haar aandeelhouders, lijkt voorgoed voorbij. De shareholders blijven een belangrijke partij in de onderneming, maar bij MVO krijgt de ruimere groep van stakeholders steeds meer invloed op het doen en laten van een onderneming: de overheid, klanten, NGO’s, vakbonden, de media, enz. Dat deze stakeholders een niet te onderschatten invloed kunnen uitoefenen is de voorbije decennia al vaker aangetoond, en het is dus van belang om de stakeholders voldoende te betrekken bij de onderneming. Stakeholdermanagement betekent echter niet dat de bedrijfsleider de onderneming moet laten leiden door haar stakeholders. Het betekent wel dat de stakeholders op een optimale wijze worden geïnformeerd, en waar nodig ook betrokken bij bepaalde aspecten van de onderneming.
Competenties en talenten
Competentiemanagement heeft de voorbije jaren steeds meer aan invloed gewonnen in het bedrijfsleven, zeker in de context van MVO. Het inzetten en ontwikkelen van de juiste competenties op de juiste plaats heeft een positieve invloed op de onderneming. Het zorgt immers voor een verhoogd welbevinden van haar werknemers, en kan dus bijdragen tot het oplossen van de problematiek van werkdruk en stress. Tegenwoordig wordt meer en meer de term “talenten” gebruikt in plaats van competenties. De idee erachter is dat iedere werknemer uniek is, en bepaalde talenten bezit die voor de onderneming van onschatbare waarde zijn. Het personeelsbeleid moet er dan op gericht zijn deze talenten aan te spreken en verder te ontwikkelen bij de werknemers.
Diversiteit
We leven al decennialang in een multiculturele samenleving. Toch zijn gelijke kansen helaas nog geen evidentie op de werkvloer. Een onderneming die haar maatschappelijke verantwoordelijkheid (MVO) wil opnemen, schrikt er niet voor terug om de multiculturaliteit uit de samenleving te weerspiegelen op de werkvloer. Het waarborgen van gelijke kansen voor elke werknemer, ongeacht afkomst, leeftijd, religie, geslacht, geaardheid, vormt de sleutel tot diversiteit op de werkvloer. Diversiteitsmanagement vormt een uitdaging voor de bedrijfsleider, maar tevens een verrijking voor de onderneming en haar werknemers.
